Al eeuwen kijken de grote deugden neer op de stad Amsterdam, en over heel Nederland. Boven op het dak van het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam staan 6 heel grote beelden. Naast het beeld Pax (vrede) en de enorme beeltenis van Atlas met de hemelbol op zijn schouders zijn dat: Prudentia (voorzichtigheid), Justitia (gerechtigheid), Temperantia (matigheid) en Vigilantia (waakzaamheid).
Volgens sommige bronnen is hoort Vigilantia er niet bij, maar is Fortitudo (moed) de laatste van de vier in dit rijtje.
Het zijn verbeeldingen van de kardinale deugden van Plato (427 – 347 vChr.) en Aristoteles (384 – 322 vChr.). Ze worden ‘kardinale’ deugden genoemd, niet omdat dat iets met de deugden van de geestelijkheid te maken heeft, maar omdat het woord ‘cardo’ hengsel of scharnier betekent. Het zijn de kerndeugden waar alles om draait, zou je kunnen zeggen.
Ze bieden dan ook een aanknopingspunt van jewelste: ons nationale paleis geeft richting voor het denken over politiek en bestuur!
Er is geen plaats voor lobbyclubs of doelgroepenbeleid, er is geen plaats voor polarisatie of zuilen. De minstbedeelden staan niet afgebeeld op de dakrand van het paleis, evenmin als de hardwerkende Nederlander. De beelden lijken ook geen onderscheid te maken tussen ingezetenen en vreemdelingen.
Degenen die in het paleis wonen, of mede de regering vormen, hoeven maar naar deze vier beelden te kijken om te bezien of ze op de juiste weg zitten.
Bij alle nieuwe wetten en bestaand beleid hebben we eigenlijk al eeuwen de beoordelingscriteria bij de hand:
- Is het rechtvaardig, wat we doen?
- Zijn we voorzichtig genoeg in wat we zeggen en aan beleid formuleren?
- Een ander woord voor matigheid is bescheidenheid. Op dat terrein is nog heel veel te winnen!
- Moed en/of waakzaamheid. Ik zou voor beide willen kiezen: opletten of er geen fouten gemaakt en geen signalen genegeerd worden, en vervolgens de moed hebben om daar iets aan te doen.
We zijn in Nederland voor de zoveelste keer en op tal van terreinen tot op het bot verdeeld. De uitersten raken elkaar allang niet meer. En de toekomst biedt niet veel hoop. Mochten er nieuwe verkiezingen komen, dan dient zich gewoon een herhaling aan van wat we bij de vorige ronde meegemaakt hebben.
Zou er één partij of beweging zijn, die dit gaat stoppen door de vier kardinale deugden centraal te stellen in haar verkiezingsprogramma?
Voor alle partijen, voor iedereen, op welke plek dan ook, zouden deze vragen op bijeenkomsten of ledenvergaderingen centraal kunnen staan: is uit ons doen en laten te zien dat gerechtigheid, voorzichtigheid, moed en waakzaamheid, samen met matigheid voor ons de belangrijkste kenmerken zijn van alles wat we doen?
We zijn in Nederland voor de zoveelste keer en op tal van terreinen tot op het bot verdeeld. De uitersten raken elkaar allang niet meer. En de toekomst biedt niet veel hoop. Mochten er nieuwe verkiezingen komen, dan dient zich gewoon een herhaling aan van wat we bij de vorige ronde meegemaakt hebben.
Zou er één partij of beweging zijn, die dit gaat stoppen door de vier kardinale deugden centraal te stellen in haar verkiezingsprogramma?
Voor alle partijen, voor iedereen, op welke plek dan ook, zouden deze vragen op bijeenkomsten of ledenvergaderingen centraal kunnen staan: is uit ons doen en laten te zien dat gerechtigheid, voorzichtigheid, moed en waakzaamheid, samen met matigheid voor ons de belangrijkste kenmerken zijn van alles wat we doen?
Tenslotte: nog ver voor Plato en Aristoteles leefde er een bijzondere man in het land Kanaän. Zijn naam is Micha, en hij woonde en werkte daar in de tweede helft van de achtste eeuw voor Christus. Hij heeft één geschrift nagelaten, en daarin staan al drie van de vier kardinale deugden genoemd. Hij schrijft namelijk, dat dit is hoe een mens moet leven: het recht liefhebben, trouw te betrachten en nederig te leven, oftewel iustitia, prudentia en temperantia.
We weten het al eeuwen, het is ‘slechts’ een kwestie van uitvoeren!
Daarvoor lijkt het de hoogste tijd!
Recente reacties